Pomnik poświęcony Niemcom pochowanym na byłym ewangelickim cmentarzu znajduje się na centralnym placu Parku Trzech Kultur.
Inicjatorem wniesienia monumentu było Towarzystwo Miłośników Gniezna oraz Gnieźnieńskie Stowarzyszenie „Dom Europejski”, które w ten sposób chciały upamiętnić wielokulturowość Gniezna, zamieszkiwanego przez Polaków, Niemców i Żydów. Pomnik postawiono na terenie zlikwidowanego cmentarza ewangelickiego, sąsiadującego ze zlikwidowanym cmentarzem żydowskim, na miejscu dawnej kaplicy cmentarnej. Pomnik został ufundowany przez byłych mieszkańców Gniezna.
Uroczystego odsłonięcia dokonali w dniu 20 października 2006 r. Prezydent Gniezna Jaromir Dziel, wicestarosta gnieźnieński Telesfor Gościniak i przedstawiciele delegacji z Niemiec Edith Wagener i Hugo Opitz. Monument poświęcili metropolita gnieźnieński arcybiskup Henryk Muszyński i pastor Kościoła ewangelickiego Tadeusz Raczyk. W uroczystości wzięli również udział m.in. ks. kanonik Jan Kubicki oraz 25-osobowa grupa Niemców, członków rodzin osób pochowanych na tym cmentarzu. Uroczystość odsłonięcia poprzedziło nabożeństwo ekumeniczne odprawione przez pastora T. Raszyka i ks. Sławomira Jessego w kościele pw. bł. Michała Kozala w Gnieźnie.
Pomnik to ustawiony pionowo kamień nagrobny rodziny Glockzin, na którym umieszczono tablicę z napisem w języku polskim i niemieckim:
(J 14, 19)
„Ja żyję i Wy żyć będziecie”
Ku pamięci tych, którzy zostali tu pochowani,
Na byłym cmentarzu ewangelickim
w latach 1885 – 1954
Prace kamieniarskie wykonała firma Jerzego Klapiszewskiego z Wągrowca.
Opracował Grzegorz Konieczka
Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Gnieźnie
Opracowano na podstawie:
Dzieje Gniezna, pod. red. Jerzego Topolskiego, Warszawa 1965
Erazm Scholtz, Marek Szczepaniak, Walerian Występski, Gnieźnieńskie cmentarze wyznaniowe, [w:] Studia Gnesnensia, tom X (1995), s. 137 – 172
Przemiany na Szlaku Piastowskim, nr 44 (618), 3.11.2006 r.
Foto:
1. Pomnik dziś: Grzegorz Konieczka
