Pomnik św. Wojciecha znajduje się u zbiegu ulic Chrobrego i Łubieńskiego, na skwerze nieopodal kościoła pw. NMP Królowej Polski (kościół garnizonowy).
Aktu uroczystego odsłonięcia dokonali 2 czerwca 1997 roku członkowie Honorowego Komitetu Budowy Pomnika z przewodniczącym Komitetu Marszałkiem Senatu RP Adamem Struzikiem na czele. W tym samym dniu wieczorem, został on poświęcony i pobłogosławiony przez Jana Pawła II, który przybył do Gniezna w trakcie swojej VI Pielgrzymki do Polski.
Postać św. Wojciecha przedstawiona jest w ruchu, jednocześnie jako biskup i pielgrzym – misjonarz. Święty ubrany jest w habit benedyktyna. Na głowie założoną ma niską mitrę biskupią, a lewą ręką wspiera się na pastorale. W prawej dłoni trzyma otwartą Ewangelię jako symbol nauczania poprzez Pismo Święte.
Pomysłodawcą powstania pomnika było Towarzystwo Miłośników Gniezna, które w 1995 roku podjęło inicjatywę uczczenia milenium męczeńskiej śmierci św. Wojciecha. Do współpracy zaproszono szereg osób, które znalazły się następnie w Komitecie Honorowym Budowy Pomnika. Na jego czele stanął Marszałek Senatu RP Adam Struzik, a wśród członków znaleźli się m.in. Prymas Polski, Kustosz Relikwii św. Wojciecha kardynał Józef Glemp, Metropolita Gnieźnieński arcybiskup Józef Muszyński, Minister Kultury i Sztuki Zdzisław Podkański.
Projektantem i jednocześnie autorem koncepcji był poznański artysta rzeźbiarz Jerzy Sobociński. Projekt został uzgodniony z Komisją Kurialną, działającą pod przewodnictwem arcybiskupa J. Muszyńskiego.
Monument powstał z funduszy zebranych w ogólnokrajowej zbiórce. Został odlany z brązu przez firmę „Art-Produkt” Roberta Sobocińskiego w Szymanowie k. Śremu. Waży 2,3 tony, mierzy 4,20 metra wysokości i spoczywa na kamiennym cokole wykonanym przez firmę „Granit-Mar” Mirosława Grysia z Kościana. Na cokole umieszczono napis:
„Świętemu Wojciechowi
Patronowi Polski i Gniezna
w 1000-lecie śmierci
997 – 1997”
Wmurowanie aktu erekcyjnego odbyło się 7 maja 1997 roku, a prace montażowe zakończono 26 maja 1997 roku. Na skwerze znajduje się także kamień ufundowany przez Jerzego Klapiszewskiego z Wągrowca z napisem następującej treści:
„Pomnik św. Wojciecha
poświęcił i pobłogosławił
Ojciec św. Jan Paweł II
dnia 2 VI 1997 r.”
Uroczystość uświetnił koncert Poznańskiego Chóru Nauczycielskiego im. Ignacego Paderewskiego pod dyrekcją Ryszarda Łuczaka. Po odsłonięciu i poświęceniu pomnika został on przekazany pod opiekę Metropolicie Gnieźnieńskiemu i Prezydentowi Miasta Gniezna.
Opracował Grzegorz Konieczka
Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Gnieźnie
Opracowano na podstawie:
Archiwum Państwowe w Poznaniu Oddział w Gnieźnie, Honorowy Komitet Budowy Pomnika Św. Wojciecha w Gnieźnie, sygn. 1
Gniezno na europejskim szlaku milenijnym 1997 i 2000, Studia i materiały, pod red. Aleksandra Wojciecha Mikołajczaka, Officina TUM, Gniezno 2002
Przemiany na Szlaku Piastowskim, Tygodnik Ziemi Gnieźnieńskiej, nr 23 (130), 6.06.1997 r.; nr 25 (132), 30.06.1997 r.
Foto:
1. APPOG, Honorowy Komitet Budowy Pomnika Św. Wojciecha w Gnieźnie, sygn. 1
2. J. Sobociński z projektem Pomnika św. Wojciecha, Gniezno na europejskim szlaku milenijnym 1997 i 2000, Studia i materiały, pod red. Aleksandra Wojciecha Mikołajczaka, Officina TUM, Gniezno 2002
3. Montaż Pomnika św. Wojciecha, Gniezno na europejskim szlaku milenijnym 1997 i 2000, Studia i materiały, pod red. Aleksandra Wojciecha Mikołajczaka, Officina TUM, Gniezno 2002
4. Poświęcenie Pomnika św. Wojciecha, Gniezno na europejskim szlaku milenijnym 1997 i 2000, Studia i materiały, pod red. Aleksandra Wojciecha Mikołajczaka, Officina TUM, Gniezno 2002
5.Pomnik dziś: Jerzy Andrzejewski
6. Pomnik dziś: Grzegorz Konieczka
