Cykl “Jak w Gnieźnie króla koronowano?” dociera dziś do części piętnastej, w której więcej dowiemy się o historii rodu Piastów.
Na początku X w. jeden z rodów z okolic Gniezna zaczął podbijać okoliczne wsie i grody. Opanował w ten sposób całą Wielkopolskę, a wkrótce również sąsiednie ziemie. Taki był początek państwa polskiego i początek władającego nim do 1370 r. rodu Piastów.
Rządy Piastów były typową dla wczesnego średniowiecza monarchią dziedziczną, w której rządy po śmierci lub ustąpieniu władcy przejmował jego – najczęściej najstarszy – syn, a w razie jego braku – bliski krewny. Taki sposób obierania władcy opierał się na przekonaniu, że tylko królewski ród może wydać na świat dobrego przywódcę obdarzonego dziedziczonym z ojca na syna boskim wsparciem.
Monarcha miał w swym ręku władzę ustanawiania praw, ich wykonywania, a także rozsądzania sporów i wymierzania kar. „Gnieźnieńskim” królom nie dane były długie i szczęśliwe rządy. Bolesław Chrobry, choć panował z nich najkrócej, mógł jeszcze mówić o szczęściu. Krótko cieszył się koroną, lecz odchodził z tego świata w glorii chwały, wiedząc, jak wielkiego dzieła dokonał.
Jego następcom wiodło się już znacznie gorzej. Mieszko II rządził jedynie 6 lat, zanim został zmuszony do ucieczki z kraju. Jeszcze krócej – tylko 3 lata – udało się utrzymać na tronie Bolesławowi Śmiałemu. Panowanie Przemysła II musimy już liczyć w miesiącach – od koronacji do zamordowania króla minęło ich zaledwie osiem. Wacław II też nie zapisał się w historii długimi rządami – zmarł zaledwie 5 lat po założeniu korony.
Łącznie królowie koronowani w Gnieźnie rządzili 15 lat. Niewiele, jeśli porównamy ten okres choćby z 37-letnim panowaniem ostatniego Piasta na tronie – Kazimierza Wielkiego.
1. Poczet władców koronowanych w Gnieźnie.
Choć ilustracje na naszych planszach pokazują realistyczne portrety pierwszych królów, to tak naprawdę nie wiemy, jak wyglądali. Pochodzące z ich czasów wizerunki są bowiem tak schematyczne, jak pokazany poniżej portret z denara Bolesława Chrobrego.
2. Denar Bolesława Kędzierzawego przedstawiający trzech piastowskich książąt.
